İnsomnia Bozukluğu Nedir?
İnsomnia Bozukluğu kişinin, uykuya başlama ve uykuyu sürdürmede zorluk yaşaması ve nihai olarak iyi uyuyamaması ile karakterize olan bir rahatsızlıktır. Şikayetler haftada 3 gün ya da daha fazla gün boyunca mevcuttur. Başka bir rahatsızlık ya da fizyolojik sebepten kaynaklı olmayan birincil insomnianın üç alt tipi bulunmaktadır. Bunlar uykuya dalma insomniası, gece uyanma insomniası ve sabah erken uyanma insomnialarıdır. İlk tipte uykuya dalmak kişi için normalin üstünde vakit alan bir süreçtir. Kişi yatakta oradan oraya dönüp durur. İkinci tipte kişi gece uyandığında tekrar uykuya dalmakta güçlük çeker ve bu yüzden uykusu sık sık bölünür. Üçüncü ve son tipte ise kişi sabah uyanması gerekenden çok daha erken bir saatte uyanır ve genelde tekrar uykuya dalması mümkün olmaz. Tüm insomnia tipleri için değişmeyen durumlar toplam uyku süresinin kısalması, kişinin uykusunu alamaması, yorgun uyanması ve gün içinde bundan dolayı işlevselliğinin olumsuz etkilenmesidir.
İnsomnia rahatsızlığı çeken kişi yanındaki kişi tarafından sanki normal bir şekilde uyuyormuş gibi algılanır. Ancak problemi olan kişiye sorulduğunda uykuya tam dalamadığını ya da uyku ve uyanıklık arasında gidip geldiğini söyleyecektir. İnsomnia rahatsızlığı süresine göre 3 aydan az süredir olan akut insomnia ve üç aydan uzun süredir devam eden kronik insomnia olmak üzere temelde ikiye ayrılmaktadır. İnsomnia Bozukluğu kişinin hayatının pek çok alanında işlevselliğini olumsuz olarak etkilemektedir.
İnsomnia Bozukluğu Nedenleri ve Tedavi Şekilleri
İnsomnianın genel olarak bir aşırı uyarılma ya da uyarılmayı baskılayamama rahatsızlığı olduğu düşünülmektedir. Stresli yaşam olayları sonucu ortaya çıkan kaygı ve endişe hem bilişsel hem de fizyolojik bir uyarılmaya sebep olarak uykuya dalmayı ve uykuyu sürdürmeyi zorlaştırır. Aynı zamanda hareketsizliğin, tablet ve cep telefonu gibi teknolojik cihazlar yüzünden maruz kalınan mavi ışığın, düzensiz uyku saatlerinin ve yatağın uyarıcı etkinlikler ile eşleştirilmesinin insomnianın ortaya çıkmasında etkili etmenler oldukları düşünülmektedir.
Belli bir zamanda toplumun %10’unun insomnia tanısı alabileceği tahmin edilmektedir. Kadınlarda ve ileri yaşlı kişilerde daha fazla görülmektedir. İnsomnia bozukluğu olan kişilerin aynı zamanda çeşitli kaygı bozuklukları, majör depresif bozukluk, kronik ağrı ve madde kullanım bozuklukları gibi ek tanıları olabilir. Çeşitli bilimsel çalışmalar insomnia tedavisinde uyaran kontörlü ve uyku kısıtlama gibi davranışçı yöntemlerin, bilişsel davranışçı terapi ve ilaçların etkili tedavi yöntemleri olduğunu göstermektedir. Son dönemlerde yaygınlaşan online psikoterapi de insomnianın tedavisinde etkili bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır.