Sosyal Kaygı Bozukluğu, Belirtileri, Tedavi Şekilleri
Sosyal Kaygı Bozukluğu (SKB) kişinin en az 6 aydır çeşitli sosyal durumlarda, diğer insanlar tarafından olumsuz şekilde değerlendirileceğine yönelik yoğun kaygı ve endişelerini içeren bir rahatsızlıktır. Kişi sosyal bir ortamda iken küçük düşürücü, aptalca ya da utanç verici bir şekilde davranacağından ve bunların sonucu olarak eleştirileceğinden aşırı bir şekilde kaygılanır. Bu kaygı terleme, titreme, ses kısılması, yüzün kızarması ve ağız kuruması gibi bedensel belirtilere neden olabilmektedir.
Sosyal kaygının en sık görüldüğü faaliyetler kalabalık önünde konuşma, yemek yeme, romantik bir buluşmaya gitme ve mülakat ve toplantılara katılmaktır. Öğrenciler sunum yaparken ya da derste bir soru sormaya çalışırken aşırı kaygılanabilirler. Kişi çok hazırlıklı olduğu bir mülakatta kaygısından dolayı kendisinden beklenen performansı gösteremeyebilir. Sosyal kaygı kişiyi korkulan olaylarını gerçekleşmesini engellemek için kaçınma davranışları sergilemeye iter. Toplantıda aptalca bir soru soracağından korkan kişi aklına gelen bir şeyler olmasına rağmen söz istemez. Diğer insanların dış görüşünü değerlendirdiğinden endişelenen kişi kalabalık ortamlara girmemek için ekstra bir çaba sarf eder. Yoğun kaygı ve onları takip eden kaçınma davranışların kişinin eğitim, sosyal ve iş alanlarındaki işlevselliğini düşürmektedir. Bazı kişiler kaygıları ile başa çıkmak için alkol ya da başka rahatlatıcı maddeleri kötüye kullanabilirler.
Sosyal Kaybı Bozukluğu Belirtileri
- Sosyal durumlarda diğer insanlar tarafından değerlendirileceğine yönelik yoğun korku ve endişe
- Kişini söylediği ya da yaptığı bir şeyin diğer insanların olumsuz tepkilerini çekeceğinden dolay kaygılanma
- Kaygının kültürce o sosyal durum için normal kabul edilen seviyelerin üstünde olması
- Kaygı uyandırabilecek sosyal durumlardan kaçınma
Sosyal Kaygı Bozukluğu’nun Nedenleri ve Tedavi Şekilleri
SKB’nin toplumda görülme sıklığı %5-10 aralığında değişmektedir. SKB belirtileri genelde ergenlik öncesi dönemde ortaya çıkmaya başlar. Kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha fazla görülmektedir. SKB’si olan kişilerin panik bozukluk, takıntı-zorlantı bozukluğu, beden dismorfik bozukluk, majör depresif bozukluk gibi ek tanıları olabilir. SKB’nin çevresel ve kalıtsal etmenlerin etkileşimi sonucu geliştiği düşünülmektedir. Ayrıca zorbalığa maruz kalmanın, ailede yaşanan çatışmaların, cinsel taciz ve istismarın SKB riskini arttıran yaşam olayları oldukları bilinmektedir. Bilişsel davranışçı terapi, şema terapi, psikodinamik terapi ve ilaç tedavisinin SKB’de etkili tedavi yöntemleri olduğu çeşitli bilimsel çalışmalar ile gösterilmiştir. Ayrıca online psikoterapi de sosyal kaygı bozukluğunun tedavisinde etkili bir yöntemdir.
Anksiyete Seviyenizi Ölçmek İster misiniz?
Beck Anksiyete Ölçeği ile kaygı seviyenizi ölçebilir ve uzman terapislerimizden destek alabilirsiniz.