BAŞARISIZLIK ŞEMASI

Başarısızlık şemasına sahip kişiler de tekrar eden bazı düşünceler şunlardır:

• Hayatta anlamlı olan özel yeteneklere sahip değilim.
• Potansiyelimi gerçekleştiremedim.
• Ben öğrenciyken de başarısızdım.
• Başarılı olmak konusunda çok eksiğim.
• İlişki kurduğum insanlar kadar zeki değilim.
• İnsanlar beni olduğumdan daha başarılı ve yetkin görüyorlar ama değilim.

Başarılı gözükseniz de gözükmeseniz de kendinizi başarısız olarak görmeye meyillisinizdir. Kaçma mekanizması ile başarısızlık şemanızı pekiştirebilirsiniz, başarı olanaklarının elinizden uçup gitmesine izin verebilirsiniz, deneyip de  başarısız olmaktan korkarsınız. Yeni beceriler geliştirmekten ve sorumluluk almaktan kaçınabilirsiniz. Kendinizi sabote etmeye meyilli olabilirsiniz.

Bu şemanın kökeninde;

-Okuldaki performanısnızı çok eleştiren bir ebeveyne sahip olmuş olabilirsiniz; onun tarafından salak, beceriksiz veya başarısız gibi sıfatlarla çağrılmışsınızdır.

-Ebeveynleriniz tarafından sürekli birbirinizle yarıştırıldığınız bir kardeş ortamınız olabilir.

-Okulda diğer çocuklar kadar iyi olamayıp kendinizi aşağı hissetmiş olabilirsiniz.

-Ebeveynleriniz çok başarılı olduğu için asla onların standartlarını yakalayamayacağınızı düşünmüş olabilirsiniz.

Başarısızlık şeması Kusurluluk, Duygusal Yoksunluk veya Sosyal İzolasyon gibi başka şemalarla da ilişkili olabilir.

Başarısızlık Şemamı nasıl değiştirebilirim?

Öncelikli olarak psikolojik destek almanız ve bir terapi sürecinde yaşadıklarınızı konuşabilmeniz değişim için en sağlam ve sağlıklı yoldur. Başarısızlık şemasına sahip kişilerin terapisinde amaç bu şemanın hayatın hangi veçhelerini nasıl etkilediğini konuşabilmek ve bu hissin üstesinden gelmektir. Bireysel yaşamınızda yapabilecekleriniz ise şunlar olabilir:

-Kendini bir zamanlar başarısız hissetmiş ve hala hisseden içinizdeki çocukla temasa geçmeye çalışabilirsiniz.

-İçinizdeki çocuğa haksızlığa uğradığını göstermek için yardımcı olabilirsiniz.

-Becerileriniz ve yetenekleriniz üzerine düşünüp onları fark etmeye çalışabilirsiniz.

- Eğer gerçekten başarısız olduysanız bu başarısızlıklarınızdaki tekrar eden örüntüyü görmeye çalışabilirsiniz.

-Örüntüyü fark ettikten sonra bunu değiştirmek için bir plan yapabilirsiniz.