DAYANIKSIZLIK ŞEMASI

Dayanıksızlık şeması kaygı duygusu ile yakın ilişkidedir. Sanki bir felaket olmak üzere ve kişi buna hiç hazırlıklı değil gibidir. Kişi hem bu felaketin etkisini gözünde büyütür hem de kendi mücadele yeteneğini küçümser. Bu varsayımsal felaketlere hastalık, tehlike, parasızlık veya kontrolü kaybetme verilebilir.

Dayanıksızlık şemasına sahip olmanızın nedeni neler olabilir?

Bu şemanın kökeninde aynı şemaya sahip olan bir ebeveyne sahip olmak, aşırı korumacı ebeveynler, yeteri kadar korumayan ebeveynler, kişinin büyüdüğü ortamın güvensiz olması, çocukken yaşanılan bir hastalık veya felaket gibi faktörler olabilir.

Bu şemaya sahip kişiler genellikle kendilerine destek olacak partnerler seçerler. Gerçekten de bu partnerler, kişiye kaygılarının yersiz olduğuna dönük yüzleştirmeyi pek yapmazlar. Genellikle ona güven vermeye, destek olmaya çalışırlar. Kaygılarına eşlik edebilirler.

Korkulan durumlara göre partner seçimi çeşitlenebilir de; örneğin hastalık geçirmekten korkan bir kişi için bir doktor ideal bir partner gibi gelebilir. Çünkü her an yanında ona ilk müdahaleyi yapabilecek birisi vardır.

Dayanıksızlık Şemasını nasıl değiştirebilirim?

Öncelikli olarak psikolojik destek almanız ve bir terapi sürecinde yaşadıklarınızı konuşabilmeniz değişim için en sağlam ve sağlıklı yoldur. Dayanıksızlık şemasına sahip kişilerin terapisinde amaç, kişinin kendini sürekli bir tehlike anında hissetmesinin sebebini, baş etme kapasitesine dair kötümser düşüncelerini konuşmak ve muhtemel bir felaketin nasıl yaşanabileceğini birlikte düşünmektir. Bireysel olarak ise günlük yaşamınızda kendinize koyabileceğiniz bazı hedefler olabilir.

Örneğin:

-En belirgin korkularınızın bir listesini yapın.

-Korktuğunuz durumların gerçekleşme olasılığını inceleyin.

-Korktuğunuz durumlarla karşı karşıya geldiğinizi hayal edin, böylece her korkunuzla nasıl baş edebileceğinizi düşünün.

-İçinizdeki çocuk ile konuşun, onun güçlü ve cesaretli ebeveyni olun.

-Attığınız her adım için kendinizi ödüllendirin.