Duygusal Yeme Davranışı
Moralinizin bozuk olduğu veya boşlukta hissettiğiniz dönemlerde modunuzu yükseltmek ve iyi hissetmek için ortaya konan yeme davranışı duygusal yeme olarak tanımlanabilir. Fizyolojik açlık duygusu aşama aşama oluşurken duygusal açlık aniden gelişir. Yine fizyolojik açlıkta kişi neyi ne kadar yemek istediğine karar verebilirken, duygusal açlıkta durum böyle değildir. Duygusal açlık yaşayan kişi o anda ne bulursa onu hızlıca yemek ister ve doygunluk hissine daha geç ulaşır. Dolayısıyla fizyolojik doyurulma sonrası yaşanan rahatlık ve mutluluk hissi duygusal yemede çok kısa sürer. Hızlıca tüketilen sağlıksız gıdalar suçluluk ve pişmanlık hislerine sebep olur. Duygusal tüketim yapan kişi kendini olduğundan daha kilolu ve iradesiz olarak değerlendirebilir ve bu da daha fazla mutsuzluk ve pişmanlık hislerine sebep olur.
Duygusal yeme davranışının nedenleri stres, öfke, korku, üzüntü, kaygı, yalnızlık, kızgınlık ve utanç gibi duyguları bastırmak olabilir ve bu duygularla nasıl baş edeceğimizi öğrenmediğimiz sürece duygusal yeme davranışını değiştirmeniz oldukça güçtür. Duygusal yeme davranışının kontrol edilmemesi gelecekte yeme bozukluklarına yol açabilir.
Duygusal Yeme ile Nasıl Baş Edilir?
Her birimizin pek çok duygusu var ve bu duyguları ifade etme şeklimiz her birimizde farklı. Duygusal yeme pandemi ile daha çok konuştuğumuz bir konu olsa da aslında tarihi insanlık kadar eski. Çocukluğumuzda tabağımızı bitirdiğimizde aldığımız 'Aferin'ler, mezuniyet başarısını kutladığımız yemekler, annelerimizin hazırladığı gün yemekleri, mutsuz olduğumuzda aldığımız çikolatalar... Her biri duygularımızla yemekler arasında kurduğumuz bağı ortaya koyuyor ve aslında bunda yanlış olan bir şey de yok. Duygularımız bir şekilde kendini ortaya koymak istiyor. Burada düzeltimesi gereken nokta duygularımızı yalnızca yemek aracılığı ile ifade ediyor oluşumuz. Hayatımıza yemek dışında farklı aktiviteler eklediğimizde duygularımızın ifadesi için yeni kanallar oluşturma şansımız olur. Yeni yollar bulmak yemekle ilişkimizi düzenlememizde yardımcı olacaktır. Duygusal yeme ile baş edebilmek için:
- Bedeninizi ve ihtiyaçlarınızı tanıyın. Fizyolojik açlık sırasında bedeninizin nasıl tepkiler verdiğini ve bu açlıkla nasıl yemek yediğinizi gözlemleyin.
- Duygularınızı ve duygularınızın bedensel ifadelerini araştırın. Çoğunlukla yoğun duyguları bedenimizde de hissederiz. Örneğin kaygı ve stres halinde midemizde ağrı ve sıkıntı yaşayabiliriz. Duygusal durumların vücudunuzun neresinde etkili olduğunu fark etmeye çalışın.
- Fizyolojik açlıktaki bedensel hisler ile duygusal durumlardaki bedensel duyumları karşılaştırın. Genellikle fizyolojik açlık tepkisi vücudumuzda aşama aşama oluşurken duygusal tepkiler aniden gelişir.
- Açlık hissinizin fizyolojik olmadığına karar verdiyseniz duygularınızı gözden geçirin. Şu anda ne hissediyorsunuz? Hangi duygular sizi mutfağa getirdi?
- Duygularınızı rahatlatmak için yemekten başka yolların da olduğunu hatırlayın. Sizi rahatlatacak alternatif yollar deneyin. Örneğin duş alın, yürüyüşe çıkın veya eğlenceli bir şeyler seyredin. Sevdikleriniz yanınızdaysa onlarla konuşmayı veya sarılmayı deneyin.
- Yeni alışkanlıklar geliştirmek her zaman biraz vakit alır. Eğer alternatif yolları hemen bulamıyorsanız kendinizi suçlamayın.
Duygusal yeme davranışınız olduğunu düşünüyor ve pek çok farklı yöntem denediğiniz halde bir türlü bu davranıştan kurtulamıyorsanız duygusal yeme davranışınız bir bozukluğa dönüşmekte olabilir. Eğer siz de böyle bir durumda olduğunuzu düşünüyorsanız psikolojik destek almanız gerekiyor olabilir. Bu süreçte kolay ulaşılabilir olması açısından online psikolojik destek almayı da düşünebilirsiniz. Online psikoterapiler en az yüz yüze terapiler kadar etkilidir.