Kaygı Bozuklukları Nelerdir?
Günlük hayat kaygı ve stres yaratacak pek çok durumu içerisinde barındırır. Dolayısıyla kaygısız bir hayat beklentisi gerçekçi olmayacağı gibi mümkün değildir de. Kaygı duygusuna sahip olmak sakin olmak kadar normaldir, çoğu zaman da işlevseldir. Ancak ne var ki her duyguda olduüu ii kaygının da aşırı düzeyde olması insan hayatını olumsuz etkileyebilir ve işlevselliğini düşürebilir. Kaygıyla baş etmede zorluk yaşayan kişiler kaygı bozukluğuna sahip olabilirler. Aşağıda kaygı bozukluğu olarak değerlendirilen rahatsızlıkların bir listesi bulunmaktadır. Önemli bir hatırlatma: Burada yer alan bilgiler tanı koyma amacı taşımaz, bu amaç için kullanılamaz. Bu yazı yalnızca kaygı bozukluğu hakkında genel bir bakış sağlama amacı taşımaktadır. Bu bozukluklardan bir veya birkaçına sahip olduğunuzu düşünüyorsanız uzman bir hekime başvurunuz.
Kaygı Bozukluğu Türleri:
1) Panik Bozukluk: Panik atak ve benzeri korku ataklarının eşlik ettiği bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığa sahip olan kişiler tekrar panik atak yaşamaktan yoğun şekilde endişe duyarlar. Panik atakları herhangi bir sebebe bağlı olarak gelişebileceği gibi bazen hiçbir durum olmasa da ortaya çıkabilirler. Bazı panik bozukluk hastaları geceleri atak geçirerek uyandıklarını ifade ederler. Panik bozukluk, kaygı bozuklukları içerisinde en yaygın olarak görülenlerden biri olup kadınlarda görülme oranı daha fazladır.
2) Agorafobi: Panik bozuklukla beraber görülen agorafobide kaygılandıkları veya panik atak geçirdiklerinde yardım almakta güçlük yaşanacağı korkusuyla evden çıkamama ve kalabalık yerlerde bulunamama durumu vardır. Başlangıçta panik bozuklukla başlayan süreç zamanla agorafobiyi beraberinde getirir. Bu bozuklukta herhangi bir durumda kaçamayacakları veya birinden yardım alamayacakları korkusu bulunur. Bundan dolayı kalabalık yerlere gitmekten uzak dururlar, ya da böyle bir ortama girerken bir güvendikleri biri ile gitmeye çalışırlar.
3) Özgül Fobi: Bu durumu yaşayan kişiler özgül bir duruma ilişkin korku yaşarlar. Örneğin yılan ve örümcek gibi hayvanlardan, gök gürültüsü ve yükseklik gibi doğal çevre ile ilgili durumlardan ve kan enjeksiyon gibi tıbbi durumlardan normalin ötesinde kaygı yaşarlar. Bu kaygı bu kişilerin kaçınmasına sebep olur.
4) Sosyal Kaygı Bozukluğu: Bu kaygı durumu kendini sosyal ortamlarda gösterir. Sosyal kaygıya sahip olan kişiler başkalarının önünde rezil olma korkusu yaşarlar. Bunun için toplu ortamlardan kaçınırlar. Toplu ortamlara girmek zorunda kaldıklarında sessiz kalmayı tercih edebilirler.
5) Seçici Konuşmazlık (Selektif mutizm): Çocuklarda görülen bu rahatsızlıkta çocuk seçtiği kişiler dışında kimseyle konuşmaz.
6) Yaygın Kaygı Bozukluğu: Bu bozukluğa sahip olan kişiler hayatlarının çoğu alanlarında kaygılı ve gergin hissederler. Genellikle endişeli ve evhamlı olarak tanımlanabilirler.
7) Ayrılma Kaygısı Bozukluğu: Bu bozuklukta kişiler bağlandıkları kişilerden ayrılmaya ilişkin korku ve kaygı yaşarlar. Ebeveynden ayrılma veya sevilen birinden ayrılmaya ilişkin korkularda kendini gösterebilir.