Otizm Spektrum Bozukluğu Nedir?

 

Otizm spektrum bozukluğu, birbirinden farklı boyutları ve oldukça geniş bir alana yayılmış semptomları olan bir nörogelişimsel bozukluktur. Genellikle bireyin erken yaşlarında fark edilebilen bu bozukluk, ilerleyen dönemlerde de devam eder ve bireyin gerek özel hayatında gerekse de toplumsal yaşantısında bazı sorunlar yaşamasına sebep olur. Yapılan araştırmalar hem genetik hem çevresel faktörlerin otizm geliştirmede etkili olduğunu ortaya koysa da halen bu bozukluğun nedeni tam olarak bilinememektedir. 

 Otizm Spektrum Bozukluğu her ne kadar bazı özel eğitim ve tedavi yöntemleriyle belli oranda kontrol altına alınabilirse de etkilerini sürdürmeye devam eder. 

Otizm belirtileri doğumdan sonraki ilk yıl içerisinde kendini göstermeye başlar. Bazı ender durumlarda ilk yıl normal gelişim gösteren bebekler bir buçuk yaş itibariyle artan belirtilerle beraber gerileme yaşarlar. 

 

Happy G83ec84654 1920

 

Otizm spektrum bozukluğundan kaynaklı semptomlar üç grupta toplanır. Bunlar iletişimsel, sosyal ve motor davranış alanlarıdır. 

İletişimsel Problemler:

Otizmli bireylerde en sık karşılananan belirtilerden biridir. İşitmeyle ilgili herhangi bir problemleri olmadığı halde konuşmaları çok uzun zaman boyunca gecikebilir. Ağır vakalarda konuşma hiç görülmeyebilir. Bazı durumlarda sıradışı denebilecek, otizmli bireye has konuşma düzeni olabilir. Herhangi bir vurgu, tonlama, jest ve mimik olmadan dümdüz bir konuşma görülebilir. Beden dilini kullanma ve anlama becerisi zayıf hatta hiç olmayabilir. Konuşma sırasında mecaz kullanımları, imaları ve mizahı anlamakta zorluk yaşanabilir. 

Otizmli bireyler bir konuşmayı başlatmakta, sürdürmekte ve bitirmekte zorluk yaşayabilirler. Bunun yerine kendi kendilerine konuşmayı daha çok tercih edebilirler. 

Sosyalleşme ile ilgili Problemler:

Otizmli bireylerin sosyalleşmeleri diğer bireylere göre yavaş ve farklı süreçleri içermektedir. Otizmli bebeklerin 6. aydan itibaren göz kontağı kuramamaları ve anne babanın tepkilerine karşılık verememeleri; anne babaları endişelendiren ve tedavi arayışına iten bir belirti olabilmektedir. Otizmli bebekler anne babaya sarılmaktan kaçınabilmekte ve daha çok kendi halinde boşluğa bakarak durabilmektedirler. İleriki dönemlerde arkadaşlık kurmakta zorluk yaşayan bu çocuklar toplumdaki bilgisizlik dolayısıyla daha çok dışlanabilmekte ve bu durum onların daha agresif tepkiler vermesine sebep olabilmektedir. Şu an ne acıdır okullarımızda halen otizmli çocuklar ayrımcılığa uğrayabilmektedir. Bunu düzeltmenin yolu otizmli çocuktan çok otizmi olmayan çocukları, aileleri ve öğretmenleri eğitmekten geçiyor. 

Motor davranış ile ilgili Problemler:

Otizm Spektrum Bozukluğuna sahip olan çocuklarda motor gelişim diğer çocuklarla aynı düzeyde olsa da bu çocuklarda farklı olarak basmakalıp ve ritüel davranış şekilleri görülür. El çırpma, sallanma, kendi etrafında dönme, garip vücut şekilleri yapma gibi davranışlar dışarıdan da fark edilen davranış örüntüleridir. 

Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Nasıl Konulur?

Her bebeğin gelişimi kendisine özel olarak olmaktadır. Ancak eğer ailenin çocuğun gelişimi ile ilgili bir şüphesi varsa mutlaka çocuk ergen ruh sağlığı uzmanlarına gitmeli ve çocuğun durumuna ilişkin detaylı bir inceleme yaptırılmalıdır. Halihazırda bir otizm testi bulunmamakla birlikte bazı gelişimsel değerlendirmeler bu tanının konmasında yardımcı olabilmektedir. 

 

Otizm Spektrum Bozukluğu Tedavi Yöntemleri

Otizmin tek ve kesin bir tedavi yöntemi yoktur. Tedavide en önemli olan unsur erken teşhis ve tedavidir. Tedaviler aracılığıyla davranış ve dil becerileri artırılabilir ve çocuğun yaşadığı semptomlar azaltılabilir. Otizm tedavisinin temel amacı budur. Çocuğun semptomlarını azaltmak, yeni davranışlar öğretmek ve işlevselliğini artırmak tüm tedavilerin ortak noktalarıdır. Özel eğitim programları, aile terapisi ve ilaç tedavisi otizm spektrum bozukluğunun tedavisinde bir arada kullanılmalıdır. Otizme eşlik eden entelektüel yeti yitimi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, depresyon ve kaygı gibi sorunlar da mevcut olabilir. Bunların tedavisi için mutlaka uzman desteği alınmalıdır.