Tourette Sendromu Nedir?
Tourette sendromu, çocukluk döneminde başlayan, istem dışı gerçekleşen, devamlı tekrarlanan ani hareketler veya seslerden meydana gelen tikler olarak ifade edilen nörolojik bir hastalıktır. Tourette sendromu ilk olarak Fransız Doktor Gerard Gilles de La Tourette tarafından 1985 yılında tanımlanan bir tik bozukluğudur. Bu bozukluk bedenin farklı bölümlerini etkileyen tikleri içermektedir. Tourette sendromu çocukluk döneminde başlayan ve ilerleyen dönemlerde devam eden ve devamlı ve tekrarlı hareketlere eşlik eden sesli tiklerin olduğu nörolojik bir rahatsızlıktır. Bu tikler göz kırpma, omuz ve kol hareketleri gibi motor tiklerle beraber ani sesler, kötü söz söyleme veya küfür etme şeklinde kendini gösterebilir.
Bu sendroma sahip kişilerin zekaları normal düzeydedir yani bu bozukluğa sahip olmak zeka seviyesini etkilememektedir. Aynı şekilde hastaların yaşam süreleri de bu hastalıktan etkilenmemektedir. Tourette sendromu etkileri uzun süre devam eden kronik bir rahatsızlıktır. Bu sendromda hastaların tikleri hafiften ağıra kadar farklı seviyelerde seyretmektedir. Hangi seviyede olursa olsun bu belirtiler dışarıdan fark edildiği düzeyde hastanın hayatını oldukça olumsuz etkilemektedir. Çoğu Tourette sendromuna sahip kişiler tiklerinden dolayı toplumda dikkat çektiklerini ve olumsuz tepkilere maruz kaldıklarını ifade etmektedirler. Bu durumdan dolayı da özellikle toplumda dürtülerini baskılamaya çalışmaktalar ve bu da tiklerinin sonraki zamanlarda daha da alevlenmesine sebep olmaktadır.
Tourette sendromu ilk olarak 4-6 yaş arasında başlar ve 10-12 yaşlarında belirtiler şiddetlenir. Klinik bulgulara göre ergenlik sonrası dönemde Tourette sendromunun şiddeti azalmaktadır. Tikler dönem dönem yatışsa da hastalığın etkileri yaşam boyu devam eder. Toplumda tourette sendromunun görülme oranı 10.000’de 2 olarak ifade edilmektedir.
Tourette sendromunun tanısı uzman hekimler tarafından klinik gözlemler ve hastanın anamnez raporuna göre konulmaktadır. Tanının konabilmesi için tiklerin 18 yaşından önce başlamış olması, bir yılı aşkın süredir var olması ve birden fazla tikin olması gerekmektedir.
Tourette sendromunun bilinen bir nedeni henüz ortaya konmamışsa da beyindeki bazı nörokimyasallardaki düzensizliklerin bu sendromun oluşmasında etkili olmuş olabileceği düşünülmektedir. Buna ek olarak, Tourette sendromu kalıtsal bir rahatsızlıktır. Bu sendroma sahip olan kişilerin çoğunun birinci dereceden yakınında bu sendrom bulunmaktadır. Tüm bu fakörlere ek olarak stres ve kaygı oluşturan durumlara maruz kalmak da tiklerin ağırlığını ve sıklığını artırmaktadır.
Tourette Sendromunun Tedavi Yöntemleri
Tourette sendromu nörogelişimsel bir rahatsızlık olduğu için tedavisinde ilaçlardan yararlanılmaktadır. Basit düzeyde olan tiklerin tedavisi için ilaç gerekmeyebilirse de mutlaka uzman bir hekimin görüşü alınmalıdır. Stres ve kaygı durumlarında tiklerin sıklığı ve ağırlığı arttığı için stresle başa çıkabilme konusunda bir psikoeğitim veya psikoterapi desteği alınabilir. Bunun da ötesinde erken tanı bu rahatsızlıkta son derece önemlidir. Bu sebeple çocuğunda tik veya tike benzer durumlar fark eden ebeveynler mutlaka uzman bir hekimle görüşmelidirler.