Yıkıcı veya Dürtüsel Davranışlarla Bağlantılı Diğer Bozukluklar Nelerdir?
Daha önceki yazımızda yıkıcı bozukluklar, dürtü-denetim ve davranım bozukluklarını ele alınmıştı. Bu yazıda ise birincil olmamakla birlikte içerisinde dürtü kontrolü sorunları bulunan kişinin yaşamı için yıkıcı etkileri bulunabilen bozukluklar açıklanacaktır. Tüm bu bozukluklar aynı zamanda başka psikiyatrik rahatsızlık kategorisinde ele alınabilmektedir. Burada bulunmalarının temel sebebi dürtü sorunları içermeleridir.
Yıkıcı veya dürtüsel davranışlarla bağantılı bozukluklar şunlardır:
Trikotillomani (saç yolma bozukluğu): Vücudun farklı bölgelerinden kıl koparma şeklinde tanımlanabilecek bu rahatsızlık çoğunlukla saç yolma şeklinde gerçekleştirilir. Trikotillomaninin kökenleri hakkında net bir bilgi olmamakla birlikte genetik faktörlerin etkili olabilceği üzerinde durulmaktadır. Bilişsel davranışçı terapi teknikleriyle tedavisi yapılan trikotillomani aynı zamanda ilaç tedavisi de gerektirebilmektedir. Çoğunlukla çok küçük yaşlarda başlayan bu rahatsızlığı yaşayan bireyler çoğu zaman saçlarını bilinçsiz bir şekilde kopardıklarını ifade etmektedirler.
Parafilik Bozukluk: Çoğunlukla erkeklerde görülen bu bozuklukta kişiler cinsel uyarılma için uygunsuz ve alışılmadık davranışlar sergilemektedirler. Cinsel uyarılma için tekrarlı ve bağımlılık verici tarzda bu davranışların gerçekleştirilmesi parafili olarak tanımnamaktadır. Parafilinin pekçok çeşidi bulunmaktadır. Egzibisyonizm (teşhircilik), frötterizm (sürtünmecilik), pedofili (küçük çocuklara yönelik cinsel ilgi), cinsel mazoşizm (acı çekerek cinsel zevk alma), cinsel sadizm (acı vererek cinsel zevk alma), voyerizm (gözetlemecilik), fetişizm (kıyafetlere yüklenen cinsel anlam ve cinsellik sırasında bu anlamlı kıyafetlere ihtiyaç duyma durumu) şeklinde çeşitli türleri vardır.
Madde ile ilişkili bozukluklar: Yapılan araştırmalar madde kullanımının ve alkol kötüye kullanımının dürtüsel bir tarafının olabileceğini ortaya koymaktadır.
İki uçlu bipolar 1 bozukluk: Bu bozukluğa sahip olan kişiler akut manik epizod sırasında hırsızlık, kumar, saldırganlık gibi topluma uygun olmayan ve zarar verici davranışlar ortaya koyabilirler.
Şizofreni: Bu hastalığa sahip olan kişiler halüsinasyon ve sanrıların baskısı altında dürtüsel davranışlarda bulunabilirler.
Yıkıcı duygudurum düzensizlik bozukluğu: Öfke patlamaları ile karakterize olan bu hastalıkta bireyin duygudurumu sürekli olarak olumsuz şekilde seyreder.